آیا روغن آفتابگردان تراریخته است؟

حدود دو سال پیش یک شایعه ای پخش که این روغن هایی که ما میخوریم تراریخته هستش و ضرر داره و نباید استفاده کنیم. همین شایعه باعث شد تا یک سری از شرکت های بزرگ از همین فرصت استفاده کنند تا با چسبوندن یه برچسب روی محصولاتشون که روش نوشته غیر تراریخته، بتونن فروششون رو افزایش بدن. امروز میخوایم درباره روغن آفتابگردان تراریخته صحبت کنیم و بگیم اصلا تراریخته چی هست و بعدش بحث تراریخته رو تو حوزه روغن آفتابگردان بسط بدیم.

تراریخته چیست؟

به طور کلی به محصولی که ژن های اون در اثر موارد مختلفی تغییر کرده میگن محصول تراریخته. صفت تراریخته فقط برای محصولات کشاورزی و باغداری استفاده نمیشه، بلکه وقتی ژن یک حیوان هم تغیر پیدا میکنه ژن اون حیوان میشه  ژن تراریخته. حال چرا باید ژن یک محصول یا حیوانی رو تراریخته کرد؟ جوابی که هست مقصود از این کار اینه که ویژگی های مثبتی که ژن نمونه داره به ژنوم هدف منتقل بشه.

تراریخته کردن ژن های یک محصول اگه به صورت اصولی و با قواعد خاصی انجام بگیره باعث میشه یک موجودی رو با ویژگی های مثبت زیادی داشته باشیم. مثلا اگه بتونیم ژنوم یک شتر رو به یک گوسفند منتقل بکنیم میتونیم در نهایت گوسفندی داشته باشیم که نیاز کمی به آب و غذا داره و میتونه حجم زیادی از غذا رو ذخیره کنه. توجه داشته باشید که فقط گفتن این موضوع آسونه و برای عملی کردنش باید تحقیقات بسیار زیادی انجام بشه و آزمون و خطای متعددی شکل بگیره. تا اینجا با فرآیند تراریخته کردن آشنا شدیم و فهمیدیم تراریخته به طور کلی یعنی چی. حالا میریم سراغ تراریخته کردن تو حوزه دانه آفتابگردان.

تراریخته کردن دانه های آفتابگردان

دانه های آفتابگردان غالبا به منظور مقاومت در برابر افت کش ها و شرایط زیست محیطی تغیر ژنی پیدا میکنند. برای تراریخته کردن محصولات باید تطبیق پذیری ژنوم نمونه با ژنوم هدف را بررسی کنیم و بعد از آزمایش های مختلف دریابیم که چه ویژگی های جدیدی پیدا کرده و تاثیرش بر بدن ما به چه صورت هست؟ برای تزریق ژن نمونه به ژن هدف روش های زیادی مثل شوک گرمایی وجود داره و هرکدوم برای محصولات خاصی به کار میرن.

در بخش بعدی به سراغ تاثیر تراریخته کردن دانه آفتابگردان بر روغن آفتابگردان میشویم.

تاثیر تراریخته کردن دانه آفتابگردان بر روغن آفتابگردان

تراریخته کردن دانه‌های آفتابگردان می‌تواند تأثیرات متنوعی بر روی روغن آفتابگردان داشته باشد، بسته به اهداف تراریخته کردن و نوع تغییرات ژنتیکی که در گیاه آفتابگردان ایجاد شود. تأثیرات مهمی که ممکن است تراریخته کردن دانه‌های آفتابگردان بر روغن آفتابگردان داشته باشد، عبارتند از:

1. ویژگی‌های بهبود یافته

تراریخته کردن می‌تواند بهبود ویژگی‌های مورد نظر در روغن آفتابگردان را فراهم کند، مانند افزایش مقاومت به حشرات یا بیماری‌ها، افزایش مقاومت به علف‌کش‌ها، افزایش محتوای روغن، بهبود ماندگاری یا ترکیبات مختلف موجود در روغن.

2. احتمال مضر بودن

در برخی موارد، تراریخته کردن ممکن است منجر به افزایش مواد آسیب‌زایی در روغن آفتابگردان شود. برای مثال، گیاهان تراریخته ممکن است برای مقاومت به حشرات از برخی مواد شیمیایی استفاده کنند که در محصول نهایی موجود باشند.

3. تغییر در ترکیب روغن

تراریخته کردن ممکن است به تغییرات در ترکیب روغن آفتابگردان منجر شود. این تغییرات می‌توانند شامل نسبت‌های اسیدهای چرب موجود در روغن، مقادیر مواد مفید مانند آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها، و دیگر ویژگی‌های شیمیایی باشند.

4. کیفیت و ماندگاری

تراریخته کردن می‌تواند بهبود کیفیت و ماندگاری روغن آفتابگردان را داشته باشد. مثلاً، افزودن ژن‌ها برای افزایش مقاومت به فرآیندهای زنده‌سازی در گیاه آفتابگردان می‌تواند به ماندگاری بیشتر روغن کمک کند.

در کل، تأثیرات تراریخته کردن دانه‌های آفتابگردان بر روغن آفتابگردان بستگی به نوع ویژگی‌هایی که تراریخته شده‌اند و همچنین مطالعات علمی و نظارت‌های مربوطه دارد. تمامی تراریخته‌ها قبل از ورود به بازار باید طی فرآیندهای دقیق ارزیابی و تصویب در مورد ایمنی و کارایی مورد بررسی قرار گیرند.

در این بخش به تاثیر تراریخته کردن دانه های روغن آفتابگردان بر روغن آفتابگردان پرداختیم. حالا بریم سراغ جواب سوال اصلی.

آیا روغن آفتابگردان تراریخته است؟

با توجه به نتایج تحقیقاتی که در ایران و کشور های جهان انجام شده تا امروز 20 مهر سال 1402 هیچگونه روغن آفتابگردانی از دانه های تراریخته آفتابگردان تولید نشده چون هنوز هیچ نتیجه مثبتی در این حوزه به طور قطع وجود ندارد. پس دیگر لازم نیست نگران تراریخته بودن روغن های آفتابگردان باشید. روغن هایی که تراریخته هستند معمولا روغن ذرت و روغن کلزا هستند.

در تحقیقاتی که شکل گرفته در کشور های پیشرو در صنعت تراریخته، به دانه های تراریخته از کلزا و ذرت رسیدند که میتوان به صورت امن و غیر قابل خطری از آنها روغن گیری کرد و محصول آخر عوارض جانبی برای انسان ندارد. به این نکته توجه کنید که روغن های تراریخته همیشه مضر نیستند. اگر فرآیند تراریخته کردن در آزمایشگاه های آکادمیک بر طبق برنامه مشخصی انجام شود هیچگونه ضرری برای انسان ندارد.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم تا با تراریخته آشنا شویم و این مورد را در حوزه روغن آفتابگردان بررسی کنیم. روغن های تولیدی شرکت طارومیس طبق سالمترین و بروز ترین الگو های دنیا تولید میشود. این روغن ها قبل از ورود به بازار در بخش آزمایشگاهی تست میشوند تا محصول نهایی عاری از هرگونه خطری برای مصرف باشد. در ضمن محصولات شرکت طارومیس نشان سیب سلامت را دارند که یعنی این محصولات به تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده و نیازی به هیچگونه نگرانی نیست.