خواص و مزایای روغن کلزا در طب سنتی

کلزا چیست ؟

کلزا یک گیاه بزرگ و قدرتمند از خانواده چلیپاها است که به ارتفاع حدود یک و نیم متر می‌رسد. این گیاه با شکوفه‌های زرد روشن خود که در فصل بهار به ظاهر می‌آیند، مناظر زیبایی را خلق می‌کند. اما زیبایی فقط یک جنبه از کلزا است. این گیاه دارای دانه‌های کوچک با قطر 2 تا 2.5 میلی‌متر است که به شکل کروی هستند و در داخل پوسته‌های سخت و محکمی قرار دارند.

در زمان بلوغ، دانه‌های کلزا رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز یا سیاه پیدا می‌کنند، که نشان‌دهنده آمادگی برای برداشت است. این دانه‌ها از کیفیت غذایی بالایی برخوردار هستند و در بخش‌های مختلف کشاورزی و صنعت استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، دانه‌های کلزا در تولید خوراک دام و طیور بسیار محبوب هستند.

کلزا یکی از گیاهان دانه‌روغنی مهم در مناطق معتدل جهان است. این گیاه دارای طیف نسبتاً وسیعی از سازگاری اقلیمی است و می‌تواند در شرایط متفاوتی از خشکی تا رطوبت رشد کند. دانه‌های کلزا حاوی ۴۰ تا ۴۸ درصد روغن، ۱۸ تا ۲۴ درصد است، که این ترکیبات غذایی آن‌ها را به یک منبع غذایی بسیار مقوی تبدیل می‌کند.

به طور کلی، به ارقامی از گیاه کلزا که از آن‌ها روغن خوراکی استخراج می‌شود، کانولا گفته می‌شود. روغن کانولا یکی از روغن‌های گیاهی سالم‌ترین است و به دلیل داشتن اسیدهای چرب اشباع نشده و کمترین میزان چربی‌های ترانس در میان روغن‌های گیاهی، برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است.

روغن کلزا چیست؟

روغن کلزا یک نوع روغن گیاهی است که از دانه‌های گیاه کلزا به دست می‌آید. این گیاه بومی نواحی مدیترانه و افغانستان، پاکستان است و در مناطق معتدل کشت می‌شود. روغن کلزا دارای اسیدهای چرب اشباع نشده، ویتامین E و فیتوسترول است که برای سلامت قلب، مغز، پوست و مو مفید هستند. روغن کلزا همچنین می‌تواند در پیشگیری از سرطان، دیابت، چاقی و التهابات عروقی کمک کند. روغن کلزا را می‌توان به عنوان روغن سرخ کردنی، سالاد و غذاهای دیگر استفاده کرد.در این مقاله میخواهیم  به خواص و مزایای روغن کلزا در طب سنتی بپردازیم.

تاریخچه روغن کلزا

روغن کلزا از گیاه کلزا به دست می‌آید که یکی از انواع گیاهان شبه زراعی است. این گیاه در اصل برای تولید خوراک دام کشت می‌شد و روغن آن برای روشنایی و صنایع مختلف استفاده می‌شد. اما در سال‌های اخیر، با توجه به خواص سلامتی روغن کلزا، مصرف آن به عنوان روغن خوراکی افزایش یافته است. روغن کلزا در ایران به نام روغن کانولا نیز شناخته می‌شود.

روغن کلزا در اصل از گیاه کلزا که یکی از انواع شلغم است به دست می‌آید. این گیاه در قرن ۱۹ میلادی در اروپا کشت شد و روغن آن برای روان کردن موتورها و صنایع شیمیایی استفاده می‌شد. اما این روغن دارای مقادیر زیادی از اسید اروسیک بود که برای سلامتی مضر بود. بنابراین، در سال‌های بعد، با اصلاح ژنتیکی گیاه کلزا، روغنی با مقادیر کمتری از اسید اروسیک و گلوکوزینولات تولید شد که روغن کلزا نامیده شد. این روغن دارای مقادیر بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ و ویتامین E بود که برای سلامتی مفید بود. این روغن در سال ۱۹۷۴ میلادی در کانادا تولید شد و به نام روغن کانولا شناخته شد. این نام از کلمات کانادا (Canada) و روغن (Oil) گرفته شده است. امروزه، روغن کلزا یکی از پرمصرف‌ترین روغن‌های خوراکی در جهان است .

خواص و فواید روغن کلزا یا کانولا

روغن کلزا دارای خواص زیادی برای سلامتی است. حال میخواهیم به برخی از این خواص و فواید بپردازیم:

1. سرشار از ویتامینE  : روغن کلزا حاوی مقادیر بالایی از ویتامین‌ای است که نقش زیادی در سلامت پوست، مو و چشم دارد. ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان قوی است که باعث محافظت از سلول‌ها از آسیب‌های اکسیداتیو می‌شود. همچنین ویتامین E می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های چشمی مانند کاتاراکت و آب مروارید کمک کند. ویتامین E همچنین می‌تواند در تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عفونت‌ها موثر باشد .
2. سرشار از فیتواسترول:  فیتواسترول‌ها نوعی چربی مفید گیاهی است که در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و سرطان موثرند. فیتواسترول‌ها باعث می‌شوند که کلسترول خون جذب شود و به جای آن، چربی‌های سالم به سلول‌ها منتقل شوند. این کاهش کلسترول خون می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی مانند آترواسکلروزیس، انسداد عروق و سکته قلبی موثر باشد. همچنین فیتواسترول‌ها می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف مانند سرطان پروستات، سینه و روده کمک کنند. این اثر به دلیل تنظیم هورمون‌ها و مهار رشد سلول‌های سرطانی ایجاد می‌شود .
3. تحمل دمای بالا : روغن کلزا دارای آستانه تحمل بالاتری نسبت به گرما است و تا دمای ۲۳۰ درجه پایدار می‌ماند. این ویژگی باعث می‌شود که روغن کلزا برای سرخ کردن غذاها مناسب باشد.
4. کیفیت تغذیه‌ای بالا: روغن کلزا به دلیل داشتن اسید‌های چرب اشباع نشده و نداشتن کلسترول از کیفیت تغذیه‌ای بالایی برخوردار است.
5. تسکین درد مفاصل: تسکین درد مفاصل، درد روماتیسم و کاهش التهاب از خواص روغن کلزا است.
6. تقویت مو‌ها و رفع شوره سر: استفاده از روغن کلزا در ترکیب با سایر روغن‌ها مانند روغن نارگیل و روغن بادام به تقویت موها ، کاهش ریزش مو و رفع شوره سر کمک می‌کند.
7. کاهش خطر ابتلا به سرطان روده و دیابت: استفاده از روغن کلزا می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده و دیابت را کاهش دهد.
8. تقویت قوای قلب: روغن کلزا می‌تواند در تقویت قوای قلب موثر باشد زیرادارای ویتامین E و فیتوسترول میباشد.
9. کاهش چربی های شکمی و چربی خون: استفاده از روغن کلزا می‌تواند در کاهش چربی های شکمی و چربی خون موثر باشد.
10. مناسب برای پوست و مقابله با پیری: روغن کلزا می‌تواند برای سلامت پوست و مقابله با پیری مفید باشد.
11. کاهش دادن لخته های خونی در رگ ها: استفاده از روغن کلزا می‌تواند در کاهش دادن لخته های خونی در رگ ها موثر باشد.
12. ضد صرع و تشنج: روغن کلزا می‌تواند در مقابله با صرع و تشنج موثر باشد.
13. رفع گرفتگی عضلات: استفاده از روغن کلزا می‌تواند در رفع گرفتگی عضلات موثر باشد.

مزیت روغن کلزا در طب سنتی

روغن کلزا در طب سنتی دارای خواص متعددی است:
تسکین درد مفاصل: یکی از خواص روغن کلزا در طب سنتی، تسکین درد مفاصل است. این روغن دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که باعث کاهش التهاب و تورم مفاصل می‌شوند. همچنین این روغن دارای ویتامین E است که یک آنتی‌اکسیدان قوی است و از آسیب‌های اکسیداتیو مفاصل جلوگیری می‌کند. برای استفاده از این روغن برای تسکین درد مفاصل، می‌توانید چند قطره از آن را با روغن زیتون یا روغن بادام ترکیب کنید و به محل دردناک ماساژ دهید.

جلوگیری از ریزش مو: روغن کلزا می‌تواند در جلوگیری از ریزش مو موثر باشد. این روغن دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که باعث تقویت فولیکول‌های مو و تحریک رشد مو می‌شوند. همچنین این روغن دارای ویتامین E است که یک آنتی‌اکسیدان قوی است و از آسیب‌های اکسیداتیو مو جلوگیری می‌کند. برای استفاده از این روغن برای جلوگیری از ریزش مو، می‌توانید چند قطره از آن را با روغن زیتون یا روغن بادام ترکیب کنید و به پوست سر و موهای خود ماساژ دهید. سپس بعد از ۲۰ دقیقه، موهای خود را با شامپوی ملایم بشویید.

درمان شوره سر: روغن کلزا می‌تواند در درمان شوره سر موثر باشد. این روغن دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی است که باعث کاهش رشد قارچ‌ها و باکتری‌های مسبب شوره سر می‌شوند. همچنین این روغن دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که باعث ترمیم پوست سر و تعادل رطوبتی آن می‌شوند. برای استفاده از این روغن برای درمان شوره سر، می‌توانید چند قطره از آن را با روغن درخت چای یا روغن اسطوخودوس ترکیب کنید و به پوست سر خود ماساژ دهید. سپس بعد از ۱۰ دقیقه، موهای خود را با شامپوی ملایم بشویید .

برطرف کردن مشکلات پوستی: روغن کلزا می‌تواند در برطرف کردن مشکلات پوستی مانند خط اخم، خط خنده، چین و چروک ها و از بین بردن جای جوش آکنه موثر باشد. این روغن دارای ویتامین E است که یک آنتی‌اکسیدان قوی است و از آسیب‌های اکسیداتیو پوست جلوگیری می‌کند. همچنین این روغن دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که باعث ترمیم پوست و تعادل رطوبتی آن می‌شوند. برای استفاده از این روغن برای برطرف کردن مشکلات پوستی، می‌توانید چند قطره از آن را با روغن زیتون یا روغن بادام ترکیب کنید و به پوست صورت خود ماساژ دهید. سپس بعد از ۱۵ دقیقه، پوست خود را با آب ولرم بشویید .

آبرسانی به پوست: روغن کلزا می‌تواند برای آبرسانی به پوست کسانی که دارای پوست خشک هستند می‌تواند بسیار مفید باشد. این روغن دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که باعث تعادل رطوبتی پوست می‌شوند. همچنین این روغن دارای ویتامین E است که یک آنتی‌اکسیدان قوی است و از خشکی و ترک‌خوردگی پوست جلوگیری می‌کند. برای استفاده از این روغن برای آبرسانی به پوست، می‌توانید چند قطره از آن را با کرم مرطوب کننده یا ژل آلوئه ورا ترکیب کنید و به پوست خود مالیده و ماساژ دهید. سپس بعد از ۱۰ دقیقه، پوست خود را با آب ولرم بشویید و خشک کنید. این روش را می‌توانید هر روز یا هر چند روز یک بار انجام دهید تا پوست خود را نرم، لطیف و شاداب نگه دارید.

محافظت از پروتئین‌ها و چربی‌ها ضروری بدن: روغن کلزا دارای ویتامین E می باشد و آنتی اکسیدان های فراوانی دارد، می تواند از عضلات بسیار حیاتی بدن مانند قلب محافظت کرده و همچنین تا حدودی می تواند از بروز سرطان جلوگیری نماید. علاوه بر این، روغن کلزا دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که می‌توانند از سطح کلسترول خون کاهش بدهند و از بیماری‌های قلبی-عروقی پیشگیری کنند. روغن کلزا همچنین می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و حافظه کمک کند و از آسیب‌های اکسیداتیو به سلول‌ها جلوگیری کند. برای بهره‌برداری از خواص روغن کلزا، می‌توانید آن را به عنوان روغن سالاد یا روغن سرخ کردن استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد روغن کلزا ممکن است باعث افزایش وزن یا اختلال در تعادل هورمونی شود. بنابراین، میزان مصرف روغن کلزا را در حد معقول نگه دارید.

کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی: روغن کلزا دارای فیتوسترول است، باعث می‌شود که کلسترول خون جذب شود. همچنین داشتن اسید چرب امگا ۳ باعث می‌شود که این روغن در تنظیم ضربان قلب، کاهش التهاب های عروقی و کاهش لخته های خونی موثر باشد. برای بهره‌برداری از خواص روغن کلزا برای سلامت قلب، می‌توانید آن را به عنوان یکی از منابع چربی سالم در رژیم غذایی خود قرار دهید. اما توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد روغن کلزا ممکن است باعث افزایش فشار خون یا اختلال در قند خون شود. بنابراین، میزان مصرف روغن کلزا را در حد توصیه شده نگه دارید.

لطفاً توجه داشته باشید که این اطلاعات بر اساس منابع موجود ارائه شده است و قبل از تغییر در رژیم غذایی یا استفاده از مکمل‌های غذایی، با پزشک خود مشورت کنید.