معرفی روغن زیتون بودار
روغن زیتون بودار، که از میوهی زیتون استخراج میشود، یکی از محصولات معروف و مورد استفاده در آشپزی و تغذیه است. این روغن به دلیل مزایای سلامتی خود، از جمله حاوی اسیدهای چرب ناساتوره و آنتیاکسیدانها، مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، طعم و عطر مطبوعی دارد که در طهارت غذاها و سالادها مورد استفاده قرار میگیرد.
ترکیبات اصلی روغن زیتون بودار و خواص آنها
- اسیدهای چرب: روغن زیتون بودار حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع است. این اسیدهای چرب مفید برای سلامت قلب و عروق هستند و میتوانند به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک کنند. اسید اولئیک یک اسید چرب امگا-9 است که در روغن زیتون وجود دارد و به عنوان یک اسید چرب ناساتوره شناخته میشود. اسید لینولئیک نیز یک اسید چرب امگا-6 است که در روغن زیتون و دیگر منابع غذایی نیز یافت میشود.
- آنتی اکسیدان ها(پلی فنول ها): آنتیاکسیدانها به عنوان محافظ از آسیبهای اکسیداتیو در بدن عمل میکنند و میتوانند به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک کنند. همچنین، آنتیاکسیدانها میتوانند در کاهش التهابها نیز مؤثر باشند. بنابراین، مصرف روغن زیتون بودار به عنوان یک منبع غنی از پلیفنولها میتواند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند.
- ویتامین ها: مصرف روغن زیتون بودار میتواند به تأمین ویتامینهای مورد نیاز برای سلامتی کمک کند. ویتامین های E,A,D,K در این روغن زیتون وجود دارد. این ویتامین ها محلول در چربی هستند و نقش های مهمی را ایفا می کنند.
- مواد معدنی: روغن زیتون بودار حاوی مواد معدنی مفیدی از جمله پتاسیم، سدیم و منیزیم می شود که پتاسیم به حفظ سلامت قلب و عروق کمک میکند و نقش مهمی در عملکرد سالم کلیهها و قلب دارد. همچنین، سدیم نیز در انقباض عضلات و تعادل مایعات بدن دخیل است و منیزیم نیز در حفظ سلامت استخوان ها و کنترل قند خون موثر است.
خواص روغن زیتون بودار برای سلامتی ما
- حفظ سلامت قلب و عروق : مطالعات نشان دادهاند که مصرف روزانه نصف قاشق غذاخوری روغن زیتون میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش دهد. این شامل کاهش خطر ابتلا به تصلب شرایین و بیماریهای عروق کرونر قلب میشود. روغن زیتون بودار مانع آسیب رساندن رادیکالهای آزاد به سیستم قلبی-عروقی میشود.
- کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL): روغن زیتون بودار حاوی چربیهای تک غیراشباع است که این چربیها میتوانند به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) کمک کنند و روغن زیتون بودار میتواند سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد و کلسترول خوب به حذف کلسترول اضافی از بدن کمک میکند.
- ضد سرطان: طبق تحقیقات انجام شده روغن زیتون بودار به کمک ماده ای در خود به اسم هیدروکسی تیروزول از سلول های بدن در برابر سرطان محافظت می کند.این ترکیب با از بین بردن سلول های سرطانی و ممناعت از انتشار آنها حافظ سلامتی ما است. همچنین برخی از روغنهای زیتون، به خصوص که حاوی مقدار زیادی از اولئوکانتال هستند، میتوانند سلولهای سرطانی را از بین ببرند.
- حفظ سلامت چشم: روغن زیتون بودار، یکی از روغنهای گیاهی است که حاوی ویتامینهای A و E و اسیدهای چرب امگا 3 میباشد. این روغن گیاهی دارای خواص زیادی برای سلامت بافتهای مختلف بدن، از جمله چشمها، میباشد. برخی از فواید این روغن برای سلامت چشم ها عبارتند از:
- محافظت از شبکیه چشم: لکههای زرد موجود در شبکه میتوانند یکی از عوامل کوری در سنین بالا باشند. روغن زیتون به دلیل داشتن خاصیت آنتیاکسیدانی میتواند از تشکیل لکههای زرد در شبکیه چشم جلوگیری کند.
- محافظت از رگهای خونی چشم: روغن زیتون بودار میتواند از بروز پارگی در رگهای خونی چشم جلوگیری کند.
- جلوگیری از دژنراسیون ماکولا (AMH): دژنراسیون ماکولا یکی از مشکلات رایج در سنین بالاست و میتواند تاثیر بدی روی بینایی افراد داشته باشد. مصرف منظم روغن زیتون میتواند از تخریب سلولهای رنگدانه شبکیه چشم جلوگیری کرده و از این بیماری پیشگیری نماید.
- کاهش خشکی چشم: خشکی چشم یکی از بیماریهای شایع مربوط به چشم است. روغن زیتون به دلیل داشتن ترکیبات آنتیاکسیدانی، برای کنترل رطوبت چشم و جلوگیری از خشکی چشم مورد استفاده قرار میگیرد.
- کمک به سلامت استخوان ها: روغن زیتون بودار دارای خواصی است که به سلامت استخوانها کمک میکند. برخی از این تأثیرات مثبت تقویت استخوان ها و کاهش خطر پوکی استخوان است. پلیفنولهای موجود در روغن زیتون بودار، مانند هورمونهای طبیعی، عملکرد تقویتی بر روی استخوانها دارند. این پلیفنولها میتوانند به تقویت ساختار استخوانها کمک کنند.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: روغن زیتون بودار، به عنوان یکی از مهمترین عناصر تقویتکننده سلامت، اثرات بسزایی بر سیستم ایمنی بدن دارد، عمدتاً به دلیل غنای بالای خود از آنتیاکسیدانها. آنتیاکسیدانهای موجود در روغن زیتون به کاهش استرس اکسیداتیو و تقویت سیستم ایمنی کمک میکنند.
- پیشگیری میکروبی: روغن زیتون بودار دارای خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی است. مصرف منظم این روغن میتواند در کاهش عفونتها و پیشگیری از بیماریهای میکروبی مؤثر باشد.
- تقویت سلامت مغز: تحقیقات نشان داده اند که مصرف روغن زیتون بودار به تقویت تمرکز و حافظه و پیشگیری از زوال عقل به شدت کمک می کند. اسیدهای چرب غیراشباع موجود در روغن زیتون بودار میتوانند عملکرد مغز را بهبود بخشند.
- پیشگیری از دیابت و بهبود سلامت بیماران دیابتی: روغن زیتون بودار دارای خصوصیات مفیدی برای بیماران دیابتی است مانند کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع یک، جلوگیری از دیابت نوع دو، کاهش سطح قند خون ناشتا و جلوگیری از مقاومت انسولین و بهبود شاخصهای متابولیکی.
- تقویت توسعه جنین: مصرف روزانه روغن زیتون بودار در دوران بارداری میتواند به سلامت جنین و مادر کمک کند زیرا اسیدهای چرب امگا 3 که در روغن زیتون بودار وجود دارند، نقش مهمی در توسعه جنین دارند. این اسیدها به تقویت سیستم قلبی-عروقی جنین و رشد مغزی او کمک شایانی می کنند.
- کمک به درمان کبد چرب: روغن زیتون بودار دارای خصوصیات مفیدی برای کبد چرب است که منجر به کاهش تراکم چربی در کبد می شود و از سلامت کبد حمایت می کند. روغن زیتون به دلیل ویتامینهای E و K دارای خواص آنتیاکسیدانی است که از تجمع تریگلیسیرید در کبد جلوگیری میکند.
- حفظ سلامت مژه و ابرو: روغن زیتون بودار به عنوان منبع مهمی از ویتامینها و مواد مغذی به شمار میآید. این مواد همه آن چیزی است که برای رشد ابرو و مژه به آن نیاز دارید. این روغن به تقویت و افزایش سرعت رشد آنها کمک می کند همچنین باعث ضخیم تر و پرپشت شدن آنها می شود و نرمی و لطفات را برای ما ایجاد می کند.
- بهبود سلامت لب: از تاثیرات مهم این روغن بر سلامت لب ها می توان به جلوگیری از خشکی آن ها و تغذیه لب ها اشاره کرد.
- کمک به ناخن ها: چند ویژگی مهم این روغن برای سلامت ناخن عبارتند از:
- سفتتر کردن ناخنها: روغن زیتون دارای ترکیباتی است که میتوانند باعث سفتتر شدن ناخنها شوند و از نرمی آنها جلوگیری کنند. پس اگر دوست دارید ناخنهای سفت و محکمی داشته باشید، کافیست به صورت روزانه یا هفتگی از این روغن استفاده کنید.
- رفع شکنندگی ناخنها: ناخنهای خشک و شکننده میتوانند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشند. روغن زیتون یک ترکیب قوی حاوی ویتامین E است که میتواند باعث رطوبترسانی به ناخنها شود.
- افزایش رشد ناخنها: روغن زیتون دارای خواص زیادی است که از جمله آنها میتوان به افزایش رشد ناخنها اشاره کرد. اگر میخواهید از خواص روغن زیتون برای ناخنها بهرهمند شوید، کافیست که آن را به صورت منظم استفاده کنید. در این صورت کمکم شاهد رشد ناخنهای خودتان نیز خواهید بود.
- سلامت سیستم گوارشی: خواص مفیدی روغن زیتون بودار بر سیستم گوارشی دارد به عنوان مثال کاهش التهاب در دستگاه گوارشی، حفظ تعادل میکروبیوم روده(روغن زیتون به تعادل فلور روده کمک میکند و باعث بهبود سلامت میکروبیوم روده میشود.) و کاهش اسیدیته معده.
- سلامت پوست: از خواص منحصر به فرد روغن زیتون بودار بر سلامت پوست عبارتند از:
- مرطوبکننده پوست: روغن زیتون دارای ویتامین E و آنتیاکسیدانهای قوی است که پوست را در برابر عوامل خارجی مانند نور خورشید و باد محافظت میکند.
- محافظت از سلولهای پوست: آنتیاکسیدانهای موجود در روغن زیتون به کاهش استرس اکسیداتیو و پیری زودرس پوست کمک میکنند.
- کمک به درمان جای سوختگی پوست: روغن زیتون بودار دارای ویتامین E و آنتیاکسیدانهای قوی است که به ترمیم و التیام زخمهای سوختگی کمک میکند.
- پاکسازی پوست از سلولهای مرده و چربیهای اضافه: روغن زیتون به عمق لایههای پوست نفوذ کرده و پوست را از سلولهای مرده و چربیهای اضافه پاکسازی میکند.
- بهبود سریع و موثر آفتاب سوختگی: روغن زیتون به عنوان مرطوبکننده پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب، به بهبود افتابسوختگی کمک میکند.
- محافظت از پوست اطراف چشم: این روغن به رطوبت رسانی در اطراف چشم کمک کرده و کبودی و تیرگی زیر چشمها را کاهش میدهد.
- رفع ترک پا : اگر پاهای شما دارای ترکهای سطحی هستند، میتوانید از روغن زیتون بودار برای رفع آنها استفاده کنید.
- بهبود جای لک پوستی، آکنه و جوش: روغن زیتون بودار میتواند به نرمتر شدن بافتهای مرده و خلاص شدن از شر زخمهای آکنه سرسخت کمک کند.
- حفظ زیبایی موها: این روغن دارای خصوصیاتی است که به تقویت و رشد موها کمک میکند از جمله این خصوصیات حفظ رطوبت مو(استفاده از روغن زیتون میتواند باعث رطوبت فیبر مو شود. برای استفاده از روغن زیتون برای مراقبت از موها، میتوانید چند قطره روغن زیتون را به موهای خشک خود اضافه کنید و به آرامی ماساژ دهید. این کار میتواند به حفظ رطوبت مو و جلوگیری از خشکی آن کمک کند)، رفع موخوره، افزایش ضخامت مو و همچنین درمان شوره سر(این روغن دارای خواص ضد قارچی است که به کاهش و حتی از بین بردن شوره کمک میکند) می باشند.
مقایسه کیفیت روغن زیتون بودار و روغن زیتون بدون بو
روغن زیتون بودار
این نوع روغن زیتون از میوههای بودار (بدون تصفیه) استخراج میشود. کیفیت بالاتری دارد و از خواص طبیعی موجود در میوه زیتون بهره برداری میکند. از نظر طعم و عطر، معمولاً متمایزتر و معطرتر است. این نوع روغن زیتون به دلیل فرآوری کمتر، مقدار بیشتری از آنتیاکسیدانها و فیتوشیمیاییهای مفید حفظ میکند.
روغن زیتون بی بو
این نوع روغن زیتون از میوههای تصفیهشده استخراج میشود. کیفیت کمتری دارد و در مراحل تصفیه، برخی از ترکیبات طبیعی از دست میدهد. معمولاً بدون عطر و طعم قویتر است. این نوع روغن زیتون برای آشپزی و پختپز معمولاً مناسبتر است.
جمع بندی
روغن زیتون بودار، یکی از اجزای اصلی و جداییناپذیر رژیم غذایی مدیترانهای، دارای خواص فراوانی است که به سلامتی ما و بهبود کیفیت زندگی کمک میکند.